नरेंद्र मोदींच्या रूपात गेल्या 75 वर्षात प्रथमच भारताकडे संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद?

सोशल मीडियावर एक ग्राफिक व्हायरल होतंय. व्हायरल ग्राफिकमध्ये दावा करण्यात आलाय की पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi) हे संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेच्या (UNSC) अध्यक्षपदावर विराजमान झाले आहेत. यानिमित्ताने गेल्या 75 वर्षात प्रथमच भारताकडे अध्यक्षपद आले असल्याचे देखील सांगण्यात येतेय.

ट्विटरवर देखील अशाच प्रकारचे दावे व्हायरल होताहेत.

अर्काइव्ह

पडताळणी:

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेच्या अध्यक्षपदावर विराजमान होणे, ही नक्कीच मोठी बातमी आहे. मात्र मुख्य प्रवाहातील माध्यमांमध्ये मात्र आम्हाला अशा प्रकारची बातमी बघायला मिळाली नाही. त्यामुळे अधिक शोध घेतला असता गेल्या वर्षीच्या ऑगस्ट महिन्यातील काही बातम्या बघायला मिळाल्या.

संयुक्त राष्ट्रांकडून गेल्या वर्षी 9 ऑगस्ट रोजी सुरक्षा परिषदेत “सागरी सुरक्षा” ह्या विषयावर आंतरराष्ट्रीय चर्चसत्राचे आयोजन करण्यात आले होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी याच चर्चासत्राचे अध्यक्षपद भूषविले होते. सागरी सुरक्षा आणि संरक्षणासाठी प्रादेशिक आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सहकार्य वाढणं आवश्यक असल्याचं पंतप्रधानांनी आपल्या निवेदनात सांगितलं होतं.

पडताळणी दरम्यान आम्हाला असे देखील आढळून आले की त्यावेळी देखील भाजप नेत्यांकडून अशाच प्रकारचे दावे करण्यात आले होते. माधव भंडारी यांनी आपल्या अधिकृत ट्विटर अकाउंटवर यासंदर्भात ट्विट केलं होतं. भंडारी यांच्या अकाउंटवर हे ट्विट अजूनही बघायला मिळतंय.

अर्काइव्ह

खरंच गेल्या 75 वर्षात भारताला प्रथमच मिळाले सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद?

पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या (Narendra Modi) रूपात स्वातंत्र्यानंतरच्या 75 वर्षात प्रथमच भारताकडे संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेचे (UNSC) अध्यक्षपद आल्याचा दावा साफ खोटा आहे.

‘एबीपी माझा’च्या रिपोर्टनुसार यापूर्वी 1950 आणि 51 मध्ये नरसिंग बेनेगल, 1972- समर सेन, 1977 – रिखी जयपाल, 1985 – नटराजन क्रिष्णन, 1991 – चिन्मया रजनीनाथ घारेखान, 2011 आणि 12 मध्ये हरदीप सिंग पुरी आणि 2021 – टी.एस. तिरुमुर्ती यांनी संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद भूषविलेले आहे.

नरेंद्र मोदी हे संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेतील बैठकीचे अध्यक्षपद भूषविणारे पहिले भारतीय पंतप्रधान ठरले एवढं मात्र खरं. यापूर्वी भारताकडून प्रामुख्याने अधिकारी किंवा राजदूतांनी या बैठकीचे अध्यक्षपद भूषविलेले आहे. मोदी हे या बैठकीचे अध्यक्षपद भूषविणारे पहिलेच पंतप्रधान ठरले होते.

कसे मिळाले होते भारताला सुरक्षा परिषदेच्या बैठकीचे अध्यक्षपद? 

अमेरिका, चीन, ब्रिटन, रशिया आणि फ्रान्स हे संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेचे 5 स्थायी सदस्य आहेत. भारत दोन वर्षांसाठी सुरक्षा परिषदेचा अस्थायी सदस्य होता. भारताला 1 जानेवारी 2021 पासून सुरक्षा परिषदेचे अस्थायी सदस्यत्व मिळाले होते.

सध्या भारताव्यतिरिक्त अल्बानिया, ब्राझील, गॅबन, घाना, आयर्लंड, केनिया, मेक्सिको, नॉर्वे आणि संयुक्त अरब अमिराती (युएई) हे इतर 9 देश संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेचे अस्थायी सदस्य आहेत. भारताचे सदस्यत्व 31 डिसेंबर 2022 रोजी संपुष्टात येईल.

इंग्रजीच्या वर्णक्रमानुसार संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद दर महिन्याला बदलते. त्यामुळे फ्रान्सनंतर भारताला परिषदेचे अध्यक्षपद मिळाले होते. भारत ऑगस्ट महिन्यासाठी सुरक्षा परिषदेचा अध्यक्ष होता. त्यामुळे ऑगस्ट 2021 मध्ये झालेल्या बैठकीचे अध्यक्षपद पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी भूषविले होते.

वस्तुस्थिती:

‘चेकपोस्ट मराठी’च्या पडताळणीमध्ये स्पष्ट झाले आहे की भारताकडे गेल्या 75 वर्षात प्रथमच संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद आल्याचा दावा साफ खोटा आहे. भारताने यापूर्वी अनेकवेळा संयुक्त राष्ट्र संघाच्या सुरक्षा परिषदेचे अध्यक्षपद भूषविलेले आहे.

हेही वाचा- पंतप्रधान मोदींची १५३ देशांच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली आहे का?

(तुम्हालाही एखाद्या बातमीच्या खरेपणावर संशय आहे? एखादा फोटो किंवा व्हिडीओ चुकीच्या माहितीसह व्हायरल होतोय असे वाटतेय? मग अशी संशयास्पद माहिती आमच्या (9172011480) या अधिकृत व्हाट्सएप नंबरवर पाठवा. आम्ही तुमच्यासाठी बातमीची सत्यता पडताळू.

आपण फेसबुक, ट्विटर आणि इंस्टाग्रामच्या माध्यमातून देखील आमच्याशी जोडले जाऊ शकता)